روزنامه اعتماد
1396/12/07
اروپا و آزمون صالح مسلم
دستگيري صالح مسلم، مهم‌ترين رهبر جريانات كردي سوريه در پراگ، از اخباري بود كه مقامات تركيه را خوشحال كرد. دادگاه آنكارا، صالح مسلم را به تهديد امنيت ملي تركيه، تلاش براي تجزيه اين كشور، آمريت در قتل نفس و ضربه زدن به اموال عمومي متهم كرده و مقامات تركيه از پليس بين‌الملل خواستند او را دستگير كرده و به اين كشور تحويل دهد. آنان در اسناد و مداركي كه به اينترپُل تحويل داده‌اند، صالح مسلم را به عنوان يك فرد تروريست و يكي از سران پ.ك.ك معرفي كرده و وزارت كشور تركيه براي گزارش منجر به دستگيري او، مبلغ چهار ميليون ليره (حدود پنج ميليارد تومان) جايزه تعيين كرده بود. اما صالح مسلم كيست و چرا اعاده او به تركيه، تا اين حد براي مقامات آنكارا اهميت دارد؟ مهندس صالح مسلم، شهروند كرد سوري متولد سال ۱۹۵۱ ميلادي، يكي از چهره‌هايي است كه در ساليان اخير و در جريان تحولات كردي شمال سوريه نقش مهمي در سازماندهي كردهاي نزديك به پ.ك.ك ايفا كرد. او تحصيلات خود را در مهندسي شيمي در تركيه به پايان رسانده و علاوه بر كردي و عربي، بر زبان‌هاي تركي استانبولي و انگليسي نيز تسلط دارد و در ساليان نخست پس از فارغ‌التحصيلي، در عربستان به مدت چند سال در حوزه‌هاي نفتي و مهندسي كار كرده است.عكس‌هايي در رسانه‌ها و آرشيوهاي تركيه به دست آمده كه نشان مي‌دهد در همان سال‌ها صالح مسلم از رفقاي نزديك عبدالله اوجالان، رهبر پ.ك.ك بوده و با او بر سر يك سفره نشسته است. يعني در همان دوراني كه بر اساس توافقات آن زمان و سياست‌هاي خاص حافظ اسد، عبدالله اوجالان در سوريه و بقاي لبنان صاحب قرارگاه شده بود. پس از تحولات سال 2003 ميلادي و حمله امريكا به عراق و تاسيس شاخه سوري پ.ك.ك يعني «حزب اتحاد دموكراتيك » (PYD) سكان رهبري اين حزب، به صالح مسلم سپرده شد و تا يك سال پيش نيز، اين پست را در اختيار داشت. پس از بروز بحران سوريه، توافق نانوشته‌اي بين اين حزب و بشار اسد صورت گرفت و بر اساس آن، دفاع از مناطق وسيع كردنشين شمال سوريه، به اين جريان سپرده شد و در شرايطي كه ديگر احزاب كردي سوري نزديك به بارزاني و تركيه، در صف مخالفين بشار اسد قرار گرفتند، حزب صالح مسلم، در برابر داعش، النصره و ديگر گروه‌هاي تروريستي مهاجم، جنگيد و علاوه بر اين، وظايف ديگري همچون تعيين مناصب اداري- اجرايي، كنترل بسياري از چاه‌هاي نفت، انتظامات شهري، اداره مدارس و توزيع آذوقه را بر عهده گرفت و عملا در سه منطقه كردنشين جزيره، كوباني و عفرين، سه شبه دولت خودگردان ايجاد كرد. در آن دوران داوداوغلو، وزير امور خارجه و بعدها نخست وزير تركيه شد و در شرايطي كه بين تركيه و پ.ك.ك، مذاكرات صلح در جريان بود؛ صالح مسلم، بارها به آنكارا و استانبول دعوت شده و با او گفت‌وگو و مذاكره صورت گرفت. البته صالح مسلم در همان سال‌ها يك بار به تهران و بارها به پاريس، اربيل، لندن، مسكو، ژنو و شهرهاي مهم ديگر دعوت شد و عملا نقش يك ديپلمات را ايفا كرد. اما پس از آنكه بنا به دلايل بسيار، مذاكرات صلح بين پ.ك.ك و تركيه بر باد رفت، به يكباره، سياست‌هاي اردوغان و داوداوغلو در برابر كردهاي سوريه تغيير كرد و نه تنها رابطه با صالح مسلم قطع شد، بلكه او و حزبش، در رسانه‌هاي تركيه، به عنوان امتداد خط تروريستي و تجزيه‌طلبي معرفي شدند. در آن سال‌ها چهار بار به عنوان روزنامه‌نگار با صالح مسلم مصاحبه كردم و تقريبا در همه اين مصاحبه‌ها، بر اين موضوع تاكيد مي‌كرد كه كردهاي سوريه، خواهان دوستي و ارتباط با تركيه هستند. اما اين مواضع كارگر نيفتاد و آتش جنگ بين پ.ك.ك و تركيه، همچنان كه امكان فعاليت پارلماني را از نمايندگان كرد تركيه سلب كرده و بسياري از آنان را روانه زندان كرد، دامن صالح مسلم را نيز گرفت و حالا شاهد آن هستيم كه تركيه، مصرانه به دنبال آن است تا او اين رهبر كرد سوري را از كشور اروپايي چك تحويل بگيرد و او را نيز همچون اوجالان، راهي زندان كند. حال بايد ديد در اين شرايط، جمهوري چك كه قبلا در ميزباني از مسعود بارزاني، تا حد زيادي به استقلال كردهاي عراق روي خوش نشان داده بود، در گيرودار مسائل حقوقي مرتبط با تصميم دادگاه و پليس بين‌الملل، چه تصميمي مي‌گيرد. اگر چه هنوز چند گامي تا فاز نهايي اين جريان، زمان باقي است، اما به اختصار مي‌توان گفت:
1- اثبات تروريست بودن صالح مسلم در عمل، ناممكن است. چرا كه اروپايي‌ها خوب مي‌دانند كه او و حزب متبوعش در سوريه، در برابر ترور جنگيده‌اند و اتفاقا صالح مسلم، يكي از پسران خود را در جنگ با النصره از دست داده است.
2- احتمال اتخاذ تصميم مستقل چك در اين پرونده پايين است و پراگ ناچار است توصيه‌هاي اتحاديه اروپايي را نيز بپذيرد و در شرايطي كه سران اتحاديه دل خوشي از تركيه و اردوغان ندارند و نگاه منعطفي نيز به جريانات كردي دارند، اعاده صالح مسلم دور از انتظار به نظر مي‌رسد و اگر هم چنين توافقي صورت بگيرد، تركيه بايد امتيازات طلايي خاصي در اين راه بدهد.
3- اگر قرار باشد صالح مسلم به تركيه تحويل داده شود ده‌ها مسوول برجسته ديگر پ.ك.ك همچون زبير آيدار، رمزي كارتال و ديگران كه ساكن بلژيك، فرانسه و آلمان هستند، بايد دستگير و تحويل داده شوند و چنين اقدامي، براي چند كشور اروپايي، دردسر ايجاد مي‌كند.
4- فارغ از تمام مسائل ريز و ظريف حقوقي كه ممكن است دست مقامات چك را در پوست گردو بگذارد، اين موضوع، همچون آزموني در روابط تركيه و اتحاديه اروپا است و بدون شك اعاده صالح مسلم، پيروزي بزرگي براي تركيه خواهد بود.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
